Podstawowa wiedza

Czym jest białko?

Białko o wysokiej wartości biologicznej jest niezbędnym czynnikiem zwiększającym masę mięśniową oraz działającym antykatabolicznie dla układu mięśniowego.

Podstawowe składniki białek

Czym są proteiny?

Proteiny, będące obok wody głównym składnikiem ciała, są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wchodzą w skład enzymów, hormonów, są obecne w skórze, paznokciach. Organizm nie potrafi magazynować białek, ani substancji, z których są zbudowane czyli aminokwasów, dlatego muszą być one regularnie dostarczane wraz z pożywieniem. Z biologicznego punktu widzenia najważniejsze są dla nas tzw białka zawierające aminokwasy egzogenne (EAA) jakich organizm tez nie potrafi sam wyprodukować. Ich udział w diecie sportowca czy osoby odchudzającej się jest znamienny. Aminokwasy EAA zwarte są wyłącznie w białku pochodzenia zwierzęcego lub w dobrze przygotowanych białkach w postaci gotowej – odżywkach białkowych. Istnieje 8 niezbędnych dla człowieka aminokwasów egzogennych: leucyna, izoleucyna, walina, lizyna, metionina, treonina, tryptofan i fenyloalanina. Oznacza to, że muszą one być bezwzględnie dostarczone do organizmu wraz z pożywieniem. To one określają biologiczną wartość i jakość białka. Poza nimi istnieje 12 innych aminokwasów tzw endogennych, jakie organizm potrafi sam syntezować (produkować), które są nie mniej ważne dla organizmu. Synteza białka jest poważnie zaburzona nawet wtedy, gdy brakuje choćby jednego aminokwasu, a wszystkie pozostałe są dostępne w odpowiedniej ilości.

Składniki uboczne

Białko w diecie

Tradycyjne, codziennie spożywane źródła białka takie jak: ryby, mięso, jajka czy produkty mleczne, dostarczają wprawdzie wysokowartościowe proteiny, mają jednak przy tym tę wadę, iż zawierają dodatkowo składniki takie jak: tłuszcze, puryny, cholesterol, węglowodany. Ponadto źródła te posiadają najwyżej 23% białka na 100g produktu. Zatem aby dostarczyć odpowiednia ilość białka, należałby zjeść 4-5x więcej pożywienia niż w przypadku dobrze zbilansowanej odżywki wysokobiałkowej. Ponadto ważny jest czas wchłaniania białka, po treningu ma on największe znaczenie. Białko zawarte w produktach spożywczych charakteryzuje się długim czasem wchłaniania, natomiast potreningowa podaż białka powinna odbywać się możliwie jak najszybciej w tzw: oknie anabolicznym. Tutaj z pomocą przychodzi szybkowchłanialna proteina np. oparta na izolacie serwatki WPI i koncentracie serwatki WPC. Szybko uzupełnia niedobory aminokwasów w krwiobiegu. Wielu sportowców uprawiających dyscypliny np. wytrzymałościowe sądzi, że odżywki białkowe są przeznaczone jedynie dla uprawiających sporty siłowe. W dużym stopniu niedoceniają własnego zapotrzebowania. Trzeba wiedzieć, że podczas dwugodzinnego treningu ich organizmy zużywają 30-40g białka. Do procesów energetycznych mięśnie wykorzystują częściowo aminokwasy BCAA (aminokwasy rozgałęzione) i na drodze glukoneogenezy zamienią je na paliwo, czyli glukozę.